İNCE BAĞIRSAK

Mide ile kalınbağırsak arasında kalan 6-7 metre uzunluğundaki bölüme ince bağırsak denir. Dıştan içe doğru bağ doku, halka şeklinde ve boyuna uzanan düz kas dokusu ile mukoza tabakasını bulundurur. Mukoza tabakası hem salgı hem de emilim yapılmasını sağlar.

İnce bağırsak; duodenum (on iki parmak bağırsak), jejunum (boş bağırsak), ileum (kıvrımlı bağırsak) olmak üzere üç bölümden meydana gelir. 

1-     Duedonum (Oniki Parmak Bağırsağı)

a)      Mideden sonra gelen yaklaşık 22 cm.lik kısa bir bölümdür. Bütün besinlerin kimyasal sindirimin yapıldığı ve tamamlandığı yerdir.

b)     Karaciğerden çıkan karaciğer kanalı (Koledok kanalı) ve pankreastan çıkan pankreas kanalı (Wirsung kanalı) birleşerek tek bir kanal olarak doeudonuma açılır. Duodenuma açılan bu kanala water kabarcığı denir.

a)     Karaciğerden, safra gelir.

b)     Pankreastan, amilaz, lipaz, tripsinojen ve kimotripsinojen enzimleri gelir.

c)      Midedeki asitli kimusun duodenuma girmesi ile duodenum hücreleri, sekretin ve kolesistokinin (KSK) hormonları ile enterogastrin hormonunu kana verir. Bu hormonlar pankreas ve karaciğerin safra kesesi ile mideyi uyarırlar.

a)     Sekretin: Midenin asit salgılamasını inhibe ederken (engellerken) pankreasın bikarbonat salgılamasını uyarır. Ayrıca karaciğerde safra üretimini ve salgılanmasını sağlar.

b)     Kolesistokinin (KSK): Safra kesesinin kasılmasını sağlayarak safranın duodenuma akmasına neden olur. Ayrıca pankreastan da sindirim enzimlerinin salgılanmasını sağlar.

c)     Enterogastrin: Midenin salgı yapmasını önler ve mide hareketlerini yavaşlatır.

d)     İnce bağırsak duvarından bağırsak içine, laktaz, maltaz, sükraz, enterokinaz ve erepsin enzimleri salgılanır.

2-     Jejunum (Boş bağırsak)

İnce bağırsağın duodenumdan sonra gelen kısmıdır. Besinlerin çoğu jejunumda emilir.

3-     İleum (Kıvrımlı bağırsak)

İnce bağırsağın Jejunum’dan kalınbağırsağa kadar olan kısmıdır. Son kısmında kapakçık bulunur. Bu kapakçık, kalınbağırsaktaki besinlerin geri dönüşünü engeller.

Besinler, bağırsaklarda peristaltik hareketlerle ilerlerler.

İnce bağırsağın içini örten, mukoza tabakası içinde salgı bezleri bulunur.

Salgı bezlerinin bir kısmı, bağırsak hücrelerini koruyan mukus salgılar.

Salgı bezlerinin bir kısmı hidrolitik enzimler (enterokinaz, peptidaz, sükraz, maltaz, laktaz, nükleotidaz) salgılar

Mukoza yüzeyinde, besinlerin emilimini sağlayan villus (tümör) adlı parmak şeklinde yapılar bulunur.

Villuslar, mikrovillüslü epitel hücrelerden oluşmuştur.

Villüslarda, kan kılcal damarları ve lenf damarları (lakteal) bulunur.

Villus ve mikrovillusler emilim yüzeyini yaklaşık 500 m²ʼye çıkarır.