AĞIZ

AĞIZ

1-     Dudak, yanak, damak ve yutakla çevrilmiş bir boşluktur.

2-     Sindirimin başladığı yerdir.

3-  Ağızda besinleri ıslatmaya yarayan tükürük bezleri, mekanik olarak parçalamaya yarayan dişler ve besinleri yuvarlayan dil bulunur.

4-     Tükürük bezleri; ekzokrin bezlerdir. Bezlerde üretilen tükürük kanalı ile ağza gelir.

5-     Tükürük içerisinde nişasta ve glikojenin sindirimini sağlayan amilaz (pityalin) bulunur.

6-     Ağız içi pH’ı hafif baziktir.

7-     Çiğneme istemli olarak başlayıp refleks olarak devam eden bir işlemdir.  

*      Dil:

1.   Dil çizgili kaslardan meydana gelmiştir.

2.   Dil, tat almaya, besinleri ağızda karıştırmaya, yutmaya ve konuşmaya yardımcı olur.

3.   Ayrıca deride bulunan duyu reseptörleri de dilde bulunur.

*      Tükürük Bezleri:

1.   Kulak altı, dil altı ve çene altı olmak üzere ağızda üç çift tükürük bezi bulunur.

2.   Tükürük içerisinde amilaz, mukus, Na⁺ ve Ca⁺⁺ iyonları vardır.

3.   Tükürüğün pH’ı 6,2 ile 7,4 arasındadır.

4.   Mukus, su, bazı iyonlar ve şekerin proteinle birleşmesinden oluşmuştur. Tükürük pH’ının yükselmesi halinde, Ca⁺⁺ ve PO₄ gibi maddelerin çökmesi sonucu diş taşları oluşur.

5.   Tükürük bezlerini hem sempatik hem de parasempatik sinirler uyarır.

6.   Tükürük salgılanması şartlı ve şartsız refleksler sayesinde gerçekleşir.

 NOT:

1-      Refleks: bir uyarı karşısında istemsiz olarak verilen tepkiye refleks denir. Refleksler oluşmalarına göre;

a.       Şartsız reflekslerde, besin maddesi ağızdaki sinir uçlarını uyarır. Meydana gelen impuls omurilik soğanındaki merkezi uyararak otonom sinirler yoluyla tükürük bezlerini çalıştırırlar.

b.      Şartlı refleksler ise, tecrübe ile kazanılır. Besini görmek, kokusunu almak ve hatta düşünmek, beyindeki ilgili merkezi uyararak tükürük salgılanmasını başlatır.

*      Dişler: Dıştan içe içe doğru 3 önemli yapı vardır.

1.   Mine tabakası, dişin en sert tabakası olup dişin taç kısmını örter.

2.   Dentin (fildişi) tabakası mine tabakasının altında bulunur, dişin kemik kısmıdır.

3.   Pulpa (Diş özü) iç kısmında kan damarları, sinirler bulunur ve yumuşak bağ dokudan yapılmıştır.

NOT:

2-      Tükürük bezi suda yaşayanlarda yoktur. Salgılarını bir kanalla ağız boşluğuna aktarırlar

3-      Vampir yarasaların tükürüğünde kanın pıhtılaşmasını önleyen bir madde vardır. Bu sayede rahatça kan emerler.

4-      Kırlangıçlar, ağız salgılarını yuva yaparken yapışkan madde olarak kullanırlar.