RİBOZOM
a- Yapısı ve Özellikleri
* Bütün hücrelerde bulunur. Olgun alyuvarlar gibi istisnalar hariç.
* Zarsızdır.
* Çekirdekçikte üretilir
* Mitokondri matriksinde, kloroplast stromasında, ER.da, çekirdek zarı üzerinde ve ayrıca sitoplâzmada serbest olarak bulunur.
* Yapısında protein (%40) ve rRNA(%60) bulunur. Bu nedenle nükleoprotein yapısındadır.
* Büyük alt birim ve küçük alt birim olmak üzere iki alt birimden oluşur. Bu birimler çekirdekte sentezlenir ve sonra sitoplazmaya geçerler. Protein sentezi yapılmadığı zamanlar birbirinde ayrı bulunurlar. Protein sentezleneceği zaman alt birimler birleşerek aktif ribozomu oluştururlar. Ribozomun küçük alt birimine mRNA, büyük alt birimine tRNA bağlanır.
* Her hücre kendine özgü proteinleri ribozomlarda sentezler. Yoğun protein sentezi sırasında sitoplazmada yan yana gelerek zincir meydana getirirler. Ribozomların meydana getirdiği bu zincirlere Polizom denir.
* Bir hücrenin canlılığını sürdürebilmesi için mutlaka ribozoma ihtiyacı vardır. (Enzimlerden dolayı)
* Enzim salgılayan bez hücrelerinde sayısı daha fazladır
b- Ribozomun İşlevi:
* Amino asitleri birleştirerek protein sentezlemektir.
* ER. Üzerinde bulunan ribozomlar genellikle hücre dışına atılacak enzimatik proteinleri sentezler.
* Sitoplâzmadaki serbest ribozomlar hücrenin kullanacağı yapısal proteinleri sentezler.