1- Katalaz enziminin aktivitesinin ölçülmesi
Katalaz enzimi hidrojen peroksiti su ve oksijene parçalan bir enzimdir.
2H2O2 ——————- 2H2O + O2
Canlı hücrelerde hidrojen peroksit çeşitli kimyasal reaksiyonların yan ürünü olarak devamlı şekilde üretilir. Toksik bir madde olduğu için hücre tarafından ortamdan hemen uzaklaştırılması gerekir. Bu işi katalaz enzimi yapar. Katalaz enzimi bilinen en hızlı enzimdir. Bu uygulamada deney tüpünde katalaz enziminin nasıl çalıştığı gösterilecek ve aynı reaksiyonu katalize eden inorganik bir katalizörle karşılaştırılacaktır.
Üç tane deney tüpü,
Havan,
250 ml’lik beher,
Termometre,
Bunzen beki,
Üçayak ve amyant levha,
Tahta kıymığı,
Spatula, ince kum,
Hidrojen peroksit,
Eğe talaşı,
Manganez (IV) dioksit (toz halinde),
Memeli hayvandan alınan karaciğer,
Böbrek kan ve kas,
Patates, elma.
1. İki deney tüpüne 2 cm kadar hidrojen peroksit konulur. Tüplerden birisine 0.1 g kadar kum serpilir. Herhangi bir sonuç varsa kaydedilir. İkinci tüpe aynı miktar manganez dioksit tozu veya eğe talaşı dökülür. Tahta kıymık yakılır ve alev tüpün ağzına tutularak oksijen çıkıp çıkmadığı kontrol edilir. Gözlemler kaydedilir.
2. Temiz bir tüpe yeniden 2 cm kadar hidrojen peroksit konulur. Karaciğerden 1 cm kenar uzunluğunda küçük bir küp kesilir ve tüpteki hidrojen peroksitin içine atılır. Gelişen olaylar dikkatle incelenir ve kaydedilir.
3. İkinci basamak tekrar edilir. Ancak bu defa hidrojen peroksitin sıcaklığı karaciğer konmadan ve konulduktan sonra ölçülür ve kaydedilir. Sıcaklık yükselmesi varsa sebebi açıklanmaya çalışılır.
4. Öncekine benzer büyüklükte bir karaciğer parçası alınır. Biraz kumla birlikte havanda öğütülür. Öğütülen karaciğer kumla birlikte içinde taze hidrojen peroksit bulunan bir deney tüpüne konulur. 1. basamaktan anlaşıldığına göre kumun reaksiyona etkisi olmayacaktır. Gelişen olaylar incelenir ve kaydedilir. Sonuçlar blok karaciğer ile yapılan deney sonuçları ile karşılaştırılır.
5. Diğer bir parça karaciğer alınır ve beherde kaynamakta olan suya atılır ve üç dakika kaynatılır. Daha sonra bu parça yeni hazırlanmış bir hidrojen peroksit içerisine konulur ve burada enzimin hala aktif olup olmadığı kontrol edilir. Sonuçlar açıklanmaya çalışılır.
6. Katalaz enziminin karaciğerden başka diğer organ ve dokularda olup olmadığını gösterecek deneyler yapılır. Bunun için memeli böbreği, kası, kanı, patates, elma araştırılabilir. Deneyler önce doku ve organlardan alınan kitle halindeki parçalarla daha sonra da benzer parçaların öğütülmesi ile yapılmalıdır.
