Hücre ve Osmos Alyuvarlarda Ve Epidermiste
1- Hücre ve Ozmoz
Hücre zarı seçici geçirgen bir zardır. Bir hücre sitoplazması içindeki erimiş ve çözülmüş maddelerden farklı konsantrasyonda bir çözeltinin içerisine konulursa hücre ya su alacak veya su kaybedecektir. Dış çevre hipotonik ise hücre su alır. Hipertonik ise su verir. Bitki hücrelerinde selüloz çeper su ve suda erimiş maddelere karşı tamamen geçirgendir.
Dört adet lam ve lamel,
5 adet pipet,
Filtre kağıdı,
Damıtık su,
Sodyum klorür çözeltisi (%0.75, 1.0, 3 oranlarda),
Sukroz (çay şekeri) çözeltisi (1.0 mol dm-3),
Defibrine kan,
Kuru soğan veya ravent gövdesi (Rheum officinale),
Bir ipliksi alg olan Cladophora.
Sukroz çözeltisi 1 lt damıtık suda 343.30 g sukroz çözülmesiyle elde edilir. Kan yakın bir mezbahadan alınır. Defibrine olması için kan alınan kabın alındığı zaman bir süre kuvvetle çalkalanması ve pıhtılaşmasının engellemesi gerekir. Pıhtılaşmayı engellemek için kan kaba alındıktan sonra beş dakika boyunca kuvvetle çalkalanır.
1. Lamların her birinin üzerine birer damla kan damlatılır ve A, B, C, D olarak işaretlenir. A lamına bir damla damıtık su, B lamına 0.75’lik, C lamına 1.0’lık ve D lamına 3.0 lık tuz çözeltisi ilave edilir.
2. Bir süre beklendikten sonra lamlardaki kırmızı kan hücreleri yüksek büyütme ile mikroskopta incelenir. Her lamda neler olduğu gözlenir ve açıklanmaya çalışılır.
1. Ravent bitkisinin gövdesinin yüzeyinden ve soğan etli yapraklarının iç yüzeylerinden küçük zar parçaları çıkarılır. Ravent bitkisinin gövde epidermisi kırmızı pigmentlidir.
2. Parçaların ikisi su içerisine diğer ikisi ise sukroz çözeltisi içerisine yerleştirilir.
3. İki preparat belli aralıklarla gözlenir. Ve gelişen olaylar kaydedilir. Şekerli suda hücreler plazmoliz olacak ve Şekil 61’deki gibi görüneceklerdir. Ravent epidermis hücrelerindeki kırmızı pigmentlerin hücre içinde nerede toplandıklarına dikkat edilir.
4. Şekerli sudaki epidermis hücrelerine damıtık su verilir. Bunun için lamelin bir kenarına damıtık su damlatılır ve diğer taraftan filtre kağıdı kullanılarak bu su çekilir. Böylece hücrelerden şekerli su alınmış ve yerine damıtık su verilmiş olur.
Şekil 61. Hipertonik bir çözelti içerisindeki soğan epidermis hücrelerinin görünümü. A hücresi plazmoliz olmamış, b, c ve d hücreleri ise gittikçe artan derecelerde plazmoliz olmuş durumda. Plazmoliz olan hücrelerde su kaybından dolayı hücre zarı hücre çeperinden ayrılır ve içeriye doğru küçülür.
