A – GOLGİ AYGITI
a- Yapısı ve Özellikleri
* Üst üste yığılmış yassı keselerden meydana gelen çekirdeğe yakın olarak bulunan zarsı yapılardır.
* Hayvan hücrelerinde bulunan golgi aygıtı bitki hücrelerinde ”Diktiyozom” adını alır. Diktiyozom golgi aygıtında olduğu gibi madde sentezi ve madde iletiminde görevlidir.
* ER’lerden oluşmuştur. Yapı olarak endoplazmik retikuluma benzer, ancak daha fazla tüpcük ve lamel içerir. Birbiri üzerine katlanmış 5-30 kadar kanalcık (sisterna) içerir.
* Süt bezi, tükürük bezi ter bezi gibi salgı yapan hücrelerde, golgi organeli diğer hücrelere göre daha fazladır.
* Ergin sperma ve kan hücreleri hariç tüm hayvan bitki hücrelerinde bir yada birkaç tane bulunur.
Şekil: Golgi (Elektron mikroskobi görünüm)
b- Golginin İşlevi
* Salgı maddelerini üretir, depolar, paketler ve salgılar
* Dış salgı hücrelerinin salgı yapımında görev yapar.
* İç salgı hücrelerinin birçok maddesinin yapımında görev yapar.
* Karaciğerde lipoprotein sentezinde görevlidir.
* Hücre zarı yapımına katılır.
* Yağ depolar.
* Koful oluşumunu sağlar.
* Enzimleri paketleyerek lizozomu oluşturur
* Bulunduğu dokuya göre salgı üretir.
Süt bezi ——————Süt
Tükürük bezi ————Tükürük gibi
**Glikoprotein Yapımı: Granüllü ER’lerdeki ribozomlarda sentezlenen proteinler ER ile golgi aygıtına taşınır. Burada bu proteinlere karbonhidratlar eklenir ve glikoprotein sentezlenir. Sentezlenen bu yapı hemen zara giderek yapıya katılır.
**Paketleme: Golgide organik bazı moleküllere eklemeler veya çıkarmalar yapılarak salgı özelliği kazandırılır. Bu işleme paketleme denir.
**Glikoprotein Yapımı: Soluk borusunun iç yüzeyinde mide ve ince bağırsak iç yüzeyinde, yüzeyi koruyan hücreler bulunur. Bu hücrelerin arasında goblet hücreleri bulunur. Goblet hücrelerinin salgıladığı mukus salgısı golgi tarafından sentezlenir.
**Koful Oluşumu: Golgi organelinden farklı özelliklerde kofullar oluşabilir. Boşaltım kofulu, besin kofulu, kontraktil koful golgiden oluşur.
**Lizozom Oluşumu: Granüllü ER üzerindeki ribozomlarda protein sentezlenir. Bu protein, endoplazmik retikulumun kanallar sistemiyle golgiye taşınır. Buraya gelen protein enzim özelliğini kazanır. Bu enzimler golginin şişkin uç kısımlarında birikir. Golgiden ayrılan içinde sindirim enzimleri bulunan bu kesecikler lizozom organelini meydana getirir.