İnsanların su, hava ve besin yoluyla vücutlarına giren virüs, bakteri ve diğer patojenlerden korunması gerekir. Patojenik organizmaların insan vücuduna girerek çoğalmalarına enfeksiyon denir. Vücudumuzun enfeksiyonlara karşı gösterdiği tepkilere ise bağışıklık (immunity) adı verilir. Bağışıklığın oluşmasını sağlayan yapı ve organların tamamına ise bağışıklık sistemi denir.
Bağışıklık sistemini meydana getiren organlar: kemik iliği, timüs, dalak, lenf düğümleri (bademcik, lenf düğümleri) ve karaciğerdir.
a- Kırmızı kemik iliği: Retiküler hücrelerle karaciğerdeki kupfer hücreleri birlikte Retikulo-endoteliyal sistemi oluşturur. Tüm kan hücreleri kemik iliğinde üretilir.
1- Bu sistem fagosite etme, antikor üretme gibi faaliyetlerle vücudu savunur.
b- Timüs bezi: Bağ dokudan yapılmıştır. Tiroit bezinin alt kısmında bulunur. Bölmeli yapıya sahiptir. Timüs bezi bölmelerinde lenfositler ve retiküler hücreler bulunur. Timüs bezi 25 yaşlarından sonra körelir.
1- Timüs bezi doğumdan hemen önce ve sonrasında lenfositleri aktifleştirir.
2- Kemik iliğinde üretilen lenfositler timüs bezinde olgunlaşarak T lenfositlere dönüşür. T lenfositler daha sonra lenf düğümlerine yerleşir.
c- Dalak: Diyaframın altında, karın boşluğunun sol üst tarafında, bulunur. Temel görevi;
1- Kanı süzmek, lenfosit ve monosit üretmektir.
2- Embriyonik dönemde kan yapım yeridir.
3- Yaşlı alyuvarları, kan pulcuklarını fagosite eden hücrelere sahiptir.
4- Dalaktaki makrofajlar, bakteriler, hücresel atıkları, alyuvarları ve trombositleri parçalar.
d- Bademcikler: Yutak duvarına gömülmüş haldedir. Solunum ve sindirim yoluyla vücuda giren mikroplara karşı savunma oluşturur.
e- Lenf düğümleri: Lenfositler bulunur. Lenf sistemine taşınan metabolik atıklar ve enfeksiyon etkenleri lenf düğümlerinde süzülür. Bu esnada düğümler sertleşir ve büyür. Koltuk altında, kasıklarda, çene altı, boyun, dirsek ve göğüs bölgelereinde bulunur.
f- Karaciğer: Karaciğerde kupffer hücreleri fagositoz yapar.
g- Mukoza içi düğümleri: Sindirim kanalı, nefes borusu, yemek borusu gibi yerlerde lenf dokusu kümecikleri bulunur.
Bağışıklık sisteminin hücreleri; Makrofajlar, Lenfositler (B ve T), Doğal öldürücü hücreler (NK=Natural Killer), Akyuvar (Nötrofil, Eozinofil, bazofil), Mast hücreleri
Bağışıklık sistemi nasıl oluşur? mutlaka okumalısınız
Bağışıklık çeşitleri nelerdir? mutlaka okumalısınız
1 ping
[…] Görsel Kaynak: https://www.biyolojidersim.com/bagisiklik-sisteminin-yapilari/?amp […]