1- Bir gözlem alıştırması: Yoğurtta Bulunan Bakteriler
Hipotezlerin deneylerle doğrulanmasının yanında biyolojide doğru bir gözlem yapmak ve doğal olayları kaydetmek de çok önemlidir. Biyolojinin önemli dallarından olan anatomi, klasifikasyon, ekoloji ve paleontoloji başlıca gözlemlerin doğru olarak kaydedilmesi ve açıklanması temeli üzerine dayanır.
Gözlemin değerini göstermek için sütün yoğurt haline gelmesini sağlayan bakterileri gözleyebiliriz. Bakterileri mikroskop altında görebilmek için bunların boyanması gerekir.
Bu işlem için bakteriler tıp mikrobiyolojisinde çok kullanılan Gram boyama ile boyanacaktır.
Yüksek büyütmeli (x400 veya X1000) bir monoküler mikroskop,
Lam ve lamel,
Öze,
Bunsen beki,
Kristal viyole boyası (saf suda %0.5),
Etil alkol,
Lugol çözeltisi (100 g suda 1 g kristal iyot, 2 g potasyum iyodür çözeltisi),
Seyreltik karbol fuksin boyası,
Damıtık su
Yoğurt veya bayat süt.
(Karbol fuksinin yapılması: bir 5 g bazik fuksin 25 g fenol içerisinde çalkalamalı bir su banyosu üzerinde veya geri soğutmalı bir magnetik karıştırıcıda eritilir. Daha sonra eriyik 50 cm%95’lik etil alkol ve 500 ml su ile iyice karıştırılır ve süzülerek stok çözelti hazırlanır. Stok çözelti damıtık su ile on kat sulandırılır. Böylece bakterilerin boyanması için boya hazır hale gelmiş olur.)
1. Lam üzerine bir damla yoğurt veya süt konulur. Üzerine iki damla damıtık su ilave edilir. Öze yardımı ile karıştırılır ve bütün karışım ince bir tabaka halinde lam üzerine yayılır.
2. Lam üzerindeki ince film tabakası havada kurutulur. Daha sonra lam bunzen alevi üzerinden birkaç defa geçirilerek üzerindeki film tabakasının cam üzerine iyice yapışması sağlanır.
3. Filmin üzeri kristal viyole boyası ile kaplanır ve 30 saniye beklenir.
4. Süre sonunda boyanın fazlası dökülür ve geriye kalanın üzerine Lugol damlatılır ve 30 saniye daha bekletilir.
5. Lugol döküldükten sonra renksiz akıncaya kadar etil alkolle ( 10 saniye kadar) ve daha sonra da suyla yıkanır.
6. İstenirse ikinci boya olarak seyreltik karbol fuksinle boyanabilir. Bu durumda iki lam üzerindeki film tabakası üzerine iki damla boya dökülür ve 20 saniye bekletilir. Daha sonra bu boya da damıtık su ile yıkanır.
7. Lam kuruduktan sonra lamel kullanmaksızın yüksek büyütmeli bir mikroskopta incelenir.
8. Görülen bakterilerle ilgili özellikler sanki ilk defa bakteri görmüş ve gördüklerini başkalarına aktaran bir kimsenin duyarlılığı ile kaydedilir.
Şu sorulara cevap verin:
1. Gördüğünüz şeylerin bakteri olduğuna nasıl karar verdiniz?
2. Süt veya yoğurtta sadece bu bakteriler mi vardı?
3. Sütün ekşimesinden ve yoğurt haline dönüşmesinden bu bakterilerin sorumlu olduğu konusunda emin misiniz?
4. Sütün canlı organizmalar ihtiva edip etmediğini göstermek için bir deney düzenleyin.
5. Tıpta bakteri boyamasının çok önemi vardır. Nedeni sizce ne olabilir?
ETİKETLER:
Hipotezlerin deneylerle doğrulanması, Sütün ekşimesinden ve yoğurt haline dönüşmesinden, bakteriler tıp mikrobiyolojisinde çok kullanılan Gram boyama ile boyanır, yoğurtta bulunan bakteriler
