Paramecium Hücreleri İncelemesi
1- Hücre Çeşitleri
Önceki uygulamada hücrelerin genel özellikleri ile ilgili deneyler yapılmıştır. Bu uygulamada ise dört farklı hücre tipi ile ilgili incelemeler yapılacaktır.
Şekil 39. Genel bir hayvan hücresinin şeması.
Mikroskop,
Lam ve lamel,
Lugol,
Metilen mavisi çözeltisi,
Asetokarmen,
Laktofenol,
Leishman veya Wright boyası,
Steril lanset,
%2 HCL asitli etil alkol,
Pamuk,
Kurutma kağıdı,
Kurbağa derisi,
Spirogyra,
Maya suspansiyonu.
Asetokarmenin hazırlanışı: 45 ml glasiyal asetik asit 1.0 g karmen boyası ile karıştırılır 55 ml damıtık su ilave edilir, kaynatılır, soğutulur ve süzülür.
Leishman veya Wriht boyası eozin (pembe) ve metilen mavi boyalarının karışımı ile hazırlanmış hazır satılan bir boyadır.
Şekil 40. Genel bir bitki hücresinin şeması.
Tek hücreli organizmalar
Paramecium tek hücreli bir organizma olup çok hücreli organizmaların çeşitli hücre tipleri ile başarabildikleri hayatsal olayların tümünü tek bir hücre içerisinde gerçekleştirebilen bir canlıdır. Paramecium hücrelerinde yüksek derecede bir iç organizasyonun olduğu görülür.
Mikroskop,
Lam ve lamel,
Filtre kağıdı,
İğne,
Vazelin,
Lam ve lameli temizlemek için %2 HCL asitli etil alkol,
Metil selüloz,
Metil yeşili (damıtık suyla yapılmış %1 lik asetik asit çözeltisinden 100 ml alınır ve 1 g metil yeşili karıştırılır, % 1’lik çözelti hazırlanır),
Asetokarmen,
Kanada balzamı,
Gümüş nitrat (suda %2 çözelti),
Boyanmış maya suspansiyonu (3 g kuru veya yaş maya,
30 mg kongo kırmızısı,
10 ml damıtık su karıştırılır ve 10 dakika boyunca hafif karıştırılarak kaynatılır),
İçinde Paramecium gelişmiş protozoa kültürü.
1. Lam üzerine Paramecium kültüründen bir damla damlatılır ve üzerine lamel kapatılarak mikroskopta düşük büyütme ile incelenir. Paramecium’un yüzme hızı belirlenmeye çalışılır.
2. Bir damla Paramecium kültürü ile bir damla metil selüloz karıştırılarak preparat yapılır. Böylece Paramecium’un hareketi yavaşlatılmış olur. Yavaş hareket eden organizmanın sillerinin senkronize şekildeki hareketi gözlenir.
3. İlk hazırlanan preparat yüksek büyütme ile incelenir. Gözlenen kısımlar Şekil 54 de verilen şema ile karşılaştırılır. Özellikle kontraktil vakuollere dikkat edilir. Bu vakuollerin hareketleri izlenir.
4. Preparat metil yeşili veya asetokarmenle boyanır. Her iki boya organizmayı fikse eder. Birinci boya nukleusları yeşil renkte, ikinci bola ise kırmızı renkte boyar. Üzerleri makronükleuslar tarafından kaplandığı için mikronükleusların görülmesi genellikle zordur.
5. Paramecium kültürü kongo kırmızısı ile boyanmış maya suspansiyonu ile beslenir. Bunun için bir lam üzerinde vazelinle küçük bir odacık yapılır. Odacık üzerine lamel kaplanacak büyüklükte olmalıdır. Odacığın içerisine bir damla Paramecium kültürü damlatılır. Boyanmış maya suspansiyonu içerisine bir iğne batırılır. Daha sonra iğne ucundaki boya ile odacık içindeki Paramecium kültürü karıştırılır. Odacığın üzerine yavaşça lamel kapatılır.
Şekil 54. Paramecium’un ışık mikroskobu ile görülebilen yapıları.
6. Odacık içerisindeki Paramecium’ların beslenme davranışları izlenir. 5 dakika içerisinde boyanmış maya hücrelerinin organizmanın vakuolleri içerisinde görülmesi gerekir. Besin vakuollerinin hareketi izlenir. Boya rengindeki değişimlere dikkat edilir. Kongo kırmızısı alkali ortamda kırmızı renktedir. Asit ortamda ise mavi renk alır.
7. Sillerin zar altında bulunan bazal cisimleri kinetodezmata adı verilen ince iplikçiklerle birbirlerine bağlanmışlardır. Bunlar ancak organizma gümüş nitratla boyandığı zaman görülebilirler.
8. Bir lam asitli etil alkolle iyice temizlenir ve kurutulur. Lam üzerine bir damla Paramecium kültürü damlatılır ve iyice yayılır. Oda sıcaklığında kurutulur. Üzerine %2’lik gümüş nitrat çözeltisi yayılır ve 6-8 dakika beklenir. Boya damıtık su ile yıkanır. Preparat beyaz bir kağıt üzerine konulur ve parlak gün ışığında tutulur. Bu ışık gümüş nitratı indirger ve preparat çıplak gözle bakıldığında kahverengi bir renk alır. İndirgenme tamamlandıktan sonra preparat kurutulur. Üzerine kanada balzamı dökülür ve lamel kapatılır. Böylece sabit bir preparat yapılmış olur.
9. Hazırlanan preparat mikroskopta yüksek büyütme ile incelenir. Kinetodezmatalar boyunca sıralanan büyük koyu noktalar bazal cisimlerdir. Aralarındaki küçük noktalar ise trikokistlerdir.