Enzimlerin Sınıflandırma Prensipleri

Enzimlerin Sınıflandırma Prensipleri

Birçok enzim; aktivitesini tarif eden deyim veya bir kelimeye ya da substratın adına “-az” soneki ilavesiyle adlandırılır. Örnek üreaz; ürenin hidrolizini, DNA polimeraz; DNA oluşturmak üzere nükleotitlerin polimerleşmesini katalizler. Pepsin ve tripsin gibi bazı enzimler ise substratlarını veya tepkimelerini belirtmeksizin isimlendirilir.

Aynı enzime farklı adların verilmesi, iki faklı enzime aynı adın verilmesi gibi karmaşıklığı ortadan kaldırmak ve giderek keşfedilen enzim sayısının artması enzimlerin adlandırılması için ortak bir sistem ihtiyacını doğurmuştur. Bunun sonucunda enzimlerin isimlendirilmesinde ortak bir anlayış olması için enzimlerin sınıflandırılması ve adlandırılması için uluslararası anlaşmayla bir sistem benimsenmiştir.

Bu sistem, katalizlediği tepkime tipini esas alarak enzimleri, her bir alt grubuyla, altı temel gruba ayırır. Her enzime, katalizlediği tepkimeyi tanımlayan dört sayılı bir sınıflandırma numarası ve sistematik bir ad tahsis edilir. Örneğin,

ATP + D-glukoz ======> ADP + D-glukoz 6-fosfat

 

Tepkimeyi katalizleyen enzimin formal sistematik ismi, ATP’ den glukoza fosforil grubunun transferini katalizlediğini gösteren, ATP glukoz fosfotransferazdır. Bunun Enzim Komisyonu numarası ‘(“Enzyme Commission” E.C. number) 2.7.1.l’dir.

İlk sayı (2) sınıf adım (transferaz);

İkinci sayı (7) altsınıfını (fosfotransferaz);

Üçüncü sayı (1) alıcı olarak hidroksil grubu içeren bir fosfotransferazı ve

Dördüncü sayı (1) fosforil grubu alıcısı olarak D-glukoz’u gösterir.

Birçok enzim için, heksokinazdaki gibi sıradan bir ad çok yaygın olarak kullanılır.

 

 

Kaynaklar:

Nedret Kılıç, N. (Ed), 2005. Lehnınger Biyokimyanın İlkeleri. Palme yayıncılık, 1289s, Ankara