EKOSİSTEMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
ABİYOTİK FAKTÖRLER
Canlıların yeryüzündeki dağılışı ışık, sıcaklık, iklim, toprak, mineraller, su ve pH gibi Abiyotik (cansız) faktörlerin etkisindedir. Abiyotik faktörlere aynı zamanda çevrenin fiziksel ve kimyasal etkenleri de denir. Genelde ilkbahar ve yaz mevsimlerinin görüldüğü, aşırı yağış alan tropikal yağmur ormanları gibi fiziksel şartların uygun olduğu yerlerde zengin tür çeşitliliği ve çok sayıda canlı bulunurken çöller ve kutuplar gibi yaşam şartlarının zor olduğu ortamlarda az sayıda canlı bulunur. Kısacası abiyotik faktörler belirli bir çevrede hangi türlerin yaşayabileceğini belirler. Örneğin çöllerde havadaki nem oranı çok düşük olduğundan gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı oldukça yüksektir. Böyle bir ortamda ancak çok miktarda su depolayabilen kaktüs ve çok az su ile yaşamını sürdürebilen bazı kurak bölge çalılıkları görülürken ılıman ortamlarda çok sayıda canlı çeşidini barındıran geniş ormanlık alanlara rastlanır.
1- İKLİM
Uzun zaman aralığı içinde belirli bir bölgede egemen olan atmosfer koşullarına iklim denir (Geleneksel olarak 30 yıl). İklimi inceleyen bilim dalına Klimatoloji denir.
İklim değişiklikleri, yeryüzünde canlı dağılımı ve habitat belirlemede en önemli etkendir.
Dünyada farklı enlemlerdeki bölgeler farklı yoğunlukta güneş ışığı alır ve farklı sıcaklıklara sahip olur. Tropiklerdeki sıcak hava serin havayı çekerek yükselir. Yağmurlar bu bölgelere yağar ve yeşil alanlar oluşur.
Tropik altı bölgelere alçalan kuru hava bu bölgelerin nemini emer ve kurak hale getirerek Avustralya ve Kuzey Afrika çöllerinin oluşumunu sağlar.
Eserek dağı aşan nemli rüzgârlar yoğunlaşarak yağmurları oluşturur. Yeşil bölgeler zengin bir biyolojik hayata sahipken nemini bırakan rüzgârların (Alçalan kuru hava) ulaştığı düzlükler çöllerin oluşumunu sağlar.
* Bir bölgenin iklimini etkileyen faktörler şunlardır:
1) Ekvatora uzaklığı
2) Denize uzaklığı
3) Deniz seviyesinden yüksekliği
4) Dağların denize göre konumu ve özellikleri
5) Yeryüzü şekilleri
6) Bitki örtüsü
7) Rüzgâr
8) Basınç
9) Yağışların miktarı ve yağış süreleri
10) Su, güneş ve nem miktarı
